Sherryvaten deel 1: Wat is een sherryvat?

Wat is een sherryvat?

Wanneer je jezelf verder begint te verdiepen in de wereld van whisky, zal je merken dat er heel wat verschillende vatsoorten zijn waarin de spirit kan rijpen. Portovaten, Madeira vaten, Rode wijnvaten,… ga zo maar door. Een vraag die wij regelmatig te horen krijgen is: “Heeft deze whiskey op sherry vaten gelegen?”. Een simpele vraag, en de meeste mensen nemen genoegen met een simpele ja of nee. Toch is sherry niet zomaar sherry, en kan het nuttig zijn om de verschillen te kennen. Vandaag beginnen we bij het begin: “Wat is een sherryvat?” en geven we je alvast twee uitmuntende sherry cask aanraders.

Lees hier deel 2: hoe wordt een vat gemaakt?

Wet versus praktijk.

In whisky is er in principe geen vastgelegde omschrijving van wat een sherryvat is. In “The Scotch Whiskey Regulations 2009” komt het woord sherry zelfs niet voor. Schotse whisky moet namelijk gerijpt zijn in eiken vaten die kleiner zijn dan 700 liter. Wat er daarvoor met dat vat gebeurt is verder niet gespecificeerd.

Solera en transport.

Sherry wordt gemaakt volgens de “solera techniek”. Het is een term die je ook zal terugvinden in de rumwereld maar ook vaker en vaker in whisky. Denk maar aan de Glenfiddich 15 solera. 

Het principe is simpel. De vaten waarin de wijn rijpt worden gestapeld. Wanneer je de sherry wil bottelen wordt hij van het onderste vat genomen, en wordt er nieuwe wijn aan het bovenste vat toegevoegd. Dit zorgt ervoor dat oude en nieuwe wijnen constant worden gemengd, waardoor veranderingen over de jaren heen erg geleidelijk zijn. Zo blijft het eindproduct zeer consistent.

Bij sherry is de rijping op vaten niet gefocust op het extraheren van smaken uit het hout, maar op een gecontroleerde oxidatie van de wijnen. Sherry vaten die in een solera systeem zijn opgenomen zijn daarom vaak erg oud en hebben weinig invloed op de smaak van de sherry. Dit soort vaten is bijgevolg ook weinig interessant voor de maturatie van whisky. Omdat de whisky weinig kan interageren met het hout van het vat. Als je erg veel veel sherry invloed wilt uitoefenen op een whisky worden solera vaten wel eens gebruikt. Toch zal dit eerder voor een finish zijn dan voor een volledige maturatie periode. Daarmee wordt bedoeld dat de whisky een eerste maturatieperiode krijgt op andere vaten, alvoren hij op de sherryvaten wordt gelegd, in tegenstelling tot “Sherry cask matured” whisky, die voor het volledige rijpingsproces op sherryvaten ligt.

De meest voorkomende sherryvaten zijn gemodelleerd naar de vaten die vroeger werden gebruikt voor het transport van sherry. Voor 1981 werd sherry namelijk getransporteerd in  houten vaten en gebotteld bij aankomst. In de 16de eeuw was dit transport een kwestie van maanden. Genoeg tijd voor het vat om de smaak van de sherry op te nemen zonder het karakter van het hout te verliezen. De vaten werden hergebruikt voor het rijpen van whisky.

In 1981 werd het gebruik van houten vaten voor het transport van sherry echter verboden. Samen met de dalende populariteit van sherry kelderde de bevoorrading van sherryvaten aan Schotse distilleerderijen, waardoor ze enorm duur werden (haast 10 keer de prijs van een ex-bourbonvat). Dit leidde tot een nieuw businessmodel: het maken van sherryvaten vóór de whisky industrie.

Dezer dagen is het grootste deel van de vaten die gebruikt worden voor het rijpen van Schotse whisky specifiek gemaakt met dat doeleinde. Dit heeft voor-en nadelen. Een nadeel is dat kuipers vanwege grote vraag niet altijd de goede sherry kwaliteit nemen om de vaten mee te “kruiden”, eveneens leidt dit ook tot massaproductie waardoor de kwaliteit van vaten daalt. Slecht gedroogde en te snel geproduceerde vaten kunnen erg veel looizuren bevatten die whisky een wrange nasmaak geven. Het grootste voordeel is dat er bewuste keuzes kunnen worden gemaakt op vlak van welke houtsoort er wordt gebruikt en welk type sherry er in zit. 

De verschillen tussen de gebruikte houtsoorten en verschillende sherry wijnen lees je in deel 2 (wordt vervolgd)!

Enkele notable sherry cask whisky’s

Glendronach 15 jaar

Sherry cask matured in verschillende types sherryvaten: combinatie van PX en Sherry (zie deel 2 voor meer info over deze stijlen). Een heerlijke balans tussen kruidigheid en fruitigheid.

Jura Roads

Deze whisky kreeg een afwerking in een ex solera sherryvat. Verwacht je aan heel wat stroperigheid en fruitigheid die mooi contrasteert met de klassieke lichte rooktoetsen van Jura.

Wil je meer weten over sherry cask whisky? Bezoek onze winkel en vraag het aan onze experts! We helpen je graag verder.

Ook interessant voor jou