De invloed van wijnvaten op whisky

Whisky bij de wijn?

Blijf lezen en kom te weten wat de invloed van wijnvaten op whisky teweegbrengt. Vandaag nemen we een kijkje naar enkele whisky’s van over heel de wereld die werden afgewerkt in rode wijnvaten om te ontdekken welke invloed dit heeft op de whisky.

Whisky kan op heel wat verschillende manieren variëren en dat is wat het vaak zo interessant maakt. Eén van de meest invloedrijke factoren is welke vaten je kiest voor het rijpen van je whisky. Ex-Bourbonvaten komen het meeste voor in Schotland, omdat die het goedkoopste zijn en het makkelijkst te krijgen. Sherryvaten zijn ook een populaire keuze. Die twee vattypes zijn altijd de klassiekers geweest in de Schotse whisky. Voor Amerikaanse whisky is nieuwe eik het populairst, vanwege de wetgeving rond bourbon whiskey (daarover lees je meer in onze blog: Michter’s American Whisky).

Een wat minder gekende keuze die vaker en vaker voorkomt is die van rode wijnvaten. De maturatie in deze vaten is relatief onontgonnen terrein. Veel whiskymerken zette nog maar enkele jaren geleden de stap richting rode wijnvaten voor een deel van hun maturatie en vanwege de enorme verschillen in rode wijn valt er nog- veel te ontdekken.

Lees hier de vorige Whisky Wedsnesday

Afwerking vs. Maturatie

Het is belangrijk even te duiden op het verschil tussen enkele termen als rijping, maturatie en dubbele maturatie. Dit is belangrijk om een idee te krijgen wat je kan verwachten van een whisky die een specifieke rijping heeft gehad op bepaalde vaten.

• • Maturatie (aged/matured): Hiermee wordt bedoeld dat de whisky voor haar volledige levensduur gerijpt werd op het genoemde vattype.
  • Dubbele maturatie (double matures): Hiermee bedoelen ze dat er twee soorten vaten waren die beide de minimumleeftijd hadden die op de fles staat aangegeven. Deze werden samen geblend tot een whisky.
    Bij een 10 jarige whisky met een dubbele maturatie op bourbon en rode wijnvaten wilt dit dus zeggen dat er één whisky minstens tien jaar in een rood wijnvat heeft gezeten en één whisky minstens 10 jaar op bourbon vaten heeft gelegen. Daarna zijn de twee in een onbekende verhouding met elkaar geblend.
  • Afwerking (finished): Hiermee wordt bedoeld dat er een eerste maturatieperiode was op een andere vattype (meestal ex-bourbonvaten) waarna de whisky werd overgeheveld naar een soort vat. Het is vaak niet aangegeven hoe lang de whisky in welk vat zat.

Bordeaux: Green Spot Léoville Barton

De eerste whiskey is afkomstig uit Ierland. Hij heeft een dubbele maturatie van 8 jaar op sherry en bourbonvaten en werd daarna 1 jaar lang afgewerkt op rode wijnvaten van het tophuis Léoville Barton (wie goed heeft opgelet weet dus wat dat wil zeggen). 

Léoville Barton is een 2de grand cru classé en één van de tophuizen in Saint-Julien op de linkeroever van de Bordeaux. De familie Barton kent haar roots in Ierland. Dat verklaart waarom de Middleton distilleerderij, waar Green Spot wordt gemaakt, de vaten heeft kunnen krijgen.

De wijn is grotendeels opgemaakt uit Cabernet Sauvignon en dat is de invloed die je voelt in deze anders klassieke Ierse whiskey. Bovenop de boterkoekjes op de neus krijg je duidelijk rood fruit dat ook mee volgt in de mond. Daarbovenop heeft deze whisky een licht kruidige afdronk die het geheel net dat tikkeltje complexer maakt. Een fijne malt boordevol karakter dus vanwege de invloed van wijnvaten op whisky.

Amarone: Arran Amarone Cask

De volgende whisky op het lijstje komt van Arran, gemaakt op het gelijknamige eiland. Arran is een jongere Schotse distilleerderij die zijn goede reputatie steeds weer bevestigt. Voor deze Amarone finish komen ze ook weer verrassend uit de hoek.

Amarone is de topwijn van de Valpolicella. De druif die er het meest gebruikt wordt is Corvina, al kan Amarone een variatie aan druiven bevatten. Bij Amarone worden de druiven gedroogd voor de worden geperst. Dit zorgt voor een hoge suikerconcentratie die leidt tot wijnen met stevige alcoholpercentages. 15.5% en 16% is niet ongewoon voor deze wijnen. Ze hebben vaak ook een zoeter karakter, al hoeft dat zeker geen vuistregel te zijn.

Er staat geen leeftijd op deze whisky. De finish in de Amarone vaten zal niet gigantisch lang zijn geweest, dat doet de kleur thans vermoeden. De neus heeft een redelijk jong karakter, met rozijnen en vruchtencompote bovenop een mooie moutneus. In de mond heeft deze malt daarbovenop iets fijn zoetig. Met een alcoholpercentage op 50% is hij lekker intens zonder echt té moeilijk te worden.

Rioja: Ledaig Sinclair

Voor de volgende schakelen we naar een geturfde whisky van de Tobermory distilleerderij. Tobermory zelf staat bekend om een lichte florale whisky. Haar geturfde Ledaig-serie is wat vuiler en krachtiger en is een wat meer onbekende whisky met een hevige fanbase.

Deze Ledaig is één van hun nieuwste expressies en werd afgewerkt op Rioja vaten. Rode wijn uit Rioja is gedomineerd door de Tempranillo druif en staat bekend om lange maturatieperiodes. Rioja Gran Reserva wijnen komen pas na 5 jaar op de markt. Het zijn praktisch altijd stevig houtgelagerde wijnen.

Ondanks de kenmerken van Rioja wijnen merk je verrassend veel fruit op in de neus. Framboos en rabarber zijn aanwezig en een lichte metalige toets (denk koperpoets) die je wel eens terugvindt in jongere whisky. In de mond komt de ziltige en stevig rokerigheid van de whisky door. Het spel met het fruit is erg de moeite en dat maakt van deze whisky een echte topper prijs/kwaliteit

Cabernet Sauvignon: Jefferson’s Groth reserve

Voor de volgende whiskey verlaten we Europa en komen we terecht in de bourbon whiskey. Nu ja, niet echt. Bourbon mag namelijk enkel worden gerijpt op nieuwe eiken vaten. Deze Jeffersons’s reserve werd afgewerkt op wijnvaten van Groth. Dit tophuis maakt zeer stevig houtgelagerde Cabernet Sauvigon (zoals typisch voor de Napa Valley). Een flesje van deze wijn kost al gauw €150. Een whisky rijpen op deze vaten is dus een bijzonder interessant experiment.

Deze whiskey is een 6 jaar oude bourbon die vervolgens 9 maanden werd gerijpt op de wijnvaten. Daarvoor gebruiken ze bij Jeffersons een “stalen kooi” techniek. Het vat wordt in een uit staal vervaardigde kleine opslagplaats gelegd waar het in de hoge temperaturen van Kentucky enorm heet wordt. Daardoor trekken de poriën van de vaten helemaal open waardoor de wijnresten als het ware uit het vat “zweten”.

Wanneer je je neus in het glas van deze prachtwhisky steekt weet je meteen waar het om draait. Fruit, fruit en nog eens fruit. Een absolute bow, zelfs al is hij niet op vatsterkte. Hier komt de wijnafwerking en dus de invloed van wijnvaten op whisky echt sterk door. Het klassieke bourbonverhaal is volledig naar de achtergrond verdwenen. Pas in de mond merk je dat dit een maïswhiskey is, maar het wijnvat domineert. Wie graag een beetje een zoetere whisky heeft gaat hier absoluut verliefd op worden. Een uitzonderlijk staaltje maturatiekunst maakt dit tot een whiskey die je niet snel vergeet.

Pinot Noir: Hellyers Road Pinot Noir finish

Last but not least verlaten we de klassiek whiskyregio’s en trekken we naar Tasmanië. Die kleine eilandje bij de kust van Australië maakt sinds enkele jaren fantastische whisky’s. Hellyers Road is daar een voorbeeld van. Deze single malt scheert hoge toppen in termen van qualiteit en uniciteit.

De whisky mag er dan wel goed zijn, maar Tasmanië is nog altijd gekend voor haar wijnen, meer bepaald Pinot Noir. De bekende druif is natuurlijk bekend uit de Bourgogne, maar over heel de wereld maken ze er fantastische wijnen mee. Pinot Noir maakt steeds lichtere wijnen boordevol fruit die meestal snel op dronk zijn (toch kunnen de toppers erg lang bewaren). Het is op vaten van dit soort wijn dat Hellyers Road haar single malt heeft afgewerkt.

Op de neus is dit echt uniek. De geur van oude Pinot Noir hint in de achtergrond en komt over alsof de whisky een beetje “stoffig” is. Het fruit komt ook aanzetten. Toch is de invloed van wijnvaten op de whisky niet overheersend, dit is duidelijk whisky. Ook hier heb je de lichte koperpoets die kenmerkend kan zijn voor jongere malts. Qua smaak kent de whisky erg veel evolutie. Het fruit en de mout wisselen zich af en je merkt heel erg dat dit op weinig manieren een traditionele whisky is. Dat maakt dat hij misschien niet voor iedereen is weggelegd, toch is het misschien zelfs de interessantste whisky die ertussen zit.

Wijnvaten alom

Aan unieke whisky’s die gerijpt werden op tal van verschillende rode wijnvaten is er geen gebrek. Wil je er meer ontdekken of heb je nog vragen i.v.m. de invloed van wijnvaten op jouw whisky? Kom dan zeker eens langs in onze winkel en vraag advies. Wij helpen je graag verder!

Links

Spot Whiskey

Arran

Tobermory Distillery

Jefferson’s Bourbon

Hellyers Road Distillery

Ook interessant voor jou